02 sty Rozszerzanie diety niemowlaka – “Do brzucha Malucha”

Rozszerzanie diety niemowlaka wydaje się być proste. Jest schemat, zalecenia, tabelka. A później na samym końcu tej listy zostaje Mama, która zadaje sobie pytanie, jak to wszystko przełożyć na codzienność i realne potrzeby swojego dziecka.

W cyklu “Do brzucha Malucha” znajdziesz odpowiedź na Twoje pytania. Odpowiem Ci z perspektywy dietetyka i moich doświadczeń w byciu podwójną mamą. Zachęcam Cię jeszcze do jednego

ZADAWAJ PYTANIA. ZOSTAW KOMENTARZ

Dzięki temu, będę pisała o tym, co Cię naprawdę interesuje.

A dzisiaj zaczynamy od początku, czyli odpowiedzi na pytania: “od czego zacząć rozszerzanie diety niemowlaka”, “kiedy zacząć?”, “papki czy BLW”. Pokażę Ci, jak to wyglądało u nas. Dziś będzie krótko (najważniejsze informacje), bo w tym temacie można napisać całą pracę doktorską 😉

Temat rozszerzania diety niemowlaka poruszyłam także szerzej w książce – „APETYCZNA KSIĄŻKA” O ZDROWYM ODŻYWIANIU DLA CAŁEJ RODZINY.

KIEDY ROZSZERZAĆ DIETĘ NIEMOWLAKA?

Wprowadzanie nowych produktów do diety można rozpocząć pomiędzy 4 a 6-6,5 miesiącem. 

Rozszerzanie diety po 4 miesiącu

Magiczny 4 miesiąc to czas, kiedy NAJWCZEŚNIEJ można zacząć rozszerzać dietę niemowlaka. Dopiero wtedy organizm dziecka jest gotowy do takiej zmiany (gotowość układu pokarmowego i odpornościowego). Ten termin można traktować jako minimalną granicę, kiedy wprowadzenie nowych produktów “jest bezpieczne” z punktu widzenia organizmu dziecka. Zamiast zadawać sobie pytanie: „Jak wprowadzać pokarmy 4-miesięcznemu dziecku?”, można zapytać: „Czy rozszerzanie diety po 4 miesiącu jest niezbędne? Co to da mojemu dziecku?”

Twój Maluch skończył 4 miesiące, ale to nie oznacza, że przyszedł czas na wprowadzanie nowych posiłków. Zaleca się wprowadzenie produktów uzupełniających pomiędzy 4 a 6-6,5 miesiącem życia dziecka, więc naprawdę nie ma się co spieszyć! Patrząc na zalecenia zaryzykowałabym nawet stwierdzenie – im później tym lepiej. “Około” 6 miesięcy wydaje się być bardziej trafnym zaleceniem. A przy podjęciu decyzji warto kierować się Twoim poczuciem i intuicją. Ja zadałam sobie pytanie – czy moje dziecko JEST GOTOWE? 

ROZSZERZANIE DIETY – DZIECKO NIE CHCE JEŚĆ?

Tak było u nas: nie planowałam szczegółowo, w którym momencie zacznę rozszerzać dietę Kubusia. Wiedziałam, że nie będzie to 4 miesiąc, bo moim zdaniem dziecko tego nie potrzebuje, a zalecenia są takie, aby dążyć do wyłącznego karmienia piersią do 6 miesiąca. Podejście miałam takie, że zdecyduję się rozszerzać dietę bliżej 6 miesiąca. Pierwsze próby miały miejsce po skończeniu 5 miesiąca. Czułam, że dla Kubusia jest to za wcześnie. I to przeczucie wystarczyło mi do podjęcia decyzji, że jeszcze chwilę zaczekamy, że to nie jest ten moment. Kubuś usuwał np. jedzenie z ust. Do tego miał wzmożone napięcie mięśniowe, był rehabilitowany, więc nieco później siedział też “stabilnie z podparciem”. Po kilkunastu dniach spróbowaliśmy ponownie i w okolicy 5,5 miesiąca Kubuś rozkręcił się na dobre. Nie usuwał już jedzenia z ust, “rwał się do jedzenia”, chętnie próbował nowych rzeczy. Do tego siedział z podparciem, a ja mam poczucie, że to był w 100% odpowiedni moment dla NIEGO.

Zaufaj intuicji. Nie spiesz się. Gotowość dziecka do rozszerzania diety jest bardzo ważna.

Nie uginaj się pod naciskiem argumentów mamy, babci i cioci, że w 4 miesiącu to już jadłaś zupki, a dziecko musi “poznawać smaki”.

ZALECENIA OD LEKARZA

Bardzo prawdopodobne jest, że na wizycie kontrolnej u lekarza, np. przy okazji szczepień, usłyszycie: “proszę wprowadzać nowe posiłki”. Ja to usłyszałam, kiedy Kubuś skończył 4 miesiące. Tabelka to nie wszystko. To nie lekarz decyduje, kiedy rozszerzać dietę Twojego dziecka, tylko Ty. W oparciu o swoją intuicję i przede wszystkim patrząc na gotowość dziecka.

CZY MOJE DZIECKO JEST GOTOWE NA WPROWADZANIE NOWYCH POKARMÓW STAŁYCH?

• Kiedy zaczynaliśmy rozszerzać dietę, Kubuś ładnie siedział z podparciem.
• Nie wypluwał jedzenia.
• “Rwał się do jedzenia”, bardzo chętnie próbował nowych smaków.

JAK ZACZĄĆ ROZSZERZAĆ DIETĘ – ILOŚĆ MA ZNACZENIE

Podstawą żywienia niemowląt jest mleko. Przy rozszerzaniu diety cały czas karmiłam Kubusia “na żądanie”. Nie patrzyłam na rozpiskę ze schematu, ile razy dziennie powinniśmy się karmić. Kubuś był przy piersi tak często, jak tego potrzebował. Wprowadzanie nowych produktów ma charakter uzupełniający, to dodatek do bazy, jaką jest mleko. Nowe produkty wprowadzałam pojedynczo, w niewielkich ilościach i obserwowałam reakcję dziecka.  Gdy stawało się zniechęcone, zaczynało marudzić, odkręcać głowę, wtedy kończyliśmy posiłek. Stopniowo zwiększałam ilość jedzenia oraz liczbę produktów, z których przygotowywałam posiłki.

Zawsze najpierw karmiłam Kubusia piersią, dopiero później podawałam nowy posiłek. I słynny cytat, który znajdziecie w zaleceniach:

TO RODZIC DECYDUJE, CO I KIEDY DZIECKO DOSTANIE DO JEDZENIA, A DZIECKO DECYDUJE, CZY I ILE ZJE

Nie zmuszamy, nie zachęcamy do jedzenia. Jeżeli dziecko odkręca buzię, nie otwiera ust, wolniej je, to prawdopodobnie nie ma już ochoty na jedzenie. Nie próbuj dopasować dziecka do swoich potrzeb, do tego ile posiłku przygotowałaś na talerzyku.

Obserwuj dziecko i podążaj za nim. 

ILE POSIŁKÓW DZIENNIE

U nas początkowo były 2 “posiłki”. Zwykle ok. 10-11 (to czas mojego drugiego śniadania) i po południu “obiadek”. Z Julkiem ok. 8 miesiąca przechodziliśmy na 3 stałe posiłki. Z Kubusiem na etapie 6,5 miesiąca wprowadzaliśmy 3 posiłki uzupełniające.

DO KIEDY KARMIENIE PIERSIĄ

Nie ma górnej granicy karmienia piersią. Nie planowałam terminu, kiedy przestanę karmić piersią 😉 Julka karmiłam ponad rok. Nowe posiłki 6,5-miesięcznego Kubusia były tylko uzupełnieniem mleka mamy.

Jeśli karmisz piersią, zerknij również na wpis o wpływie ziół na laktację.

OD CZEGO ZACZĄĆ ROZSZERZANIE DIETY NIEMOWLAKA?

Wiele mam zastanawia się, od czego zacząć rozszerzanie diety. Moim zdaniem najważniejsza jest jakość i pochodzenie produktów. Ja miałam jeszcze zapasy ziemniaków, marchewki, dyni i jabłek prosto od rolnika, więc od tych produktów zaczęliśmy. Pierwszymi warzywami Kubusia były więc ziemniak i marchewka, ale nie ma konkretnych zaleceń, w jakiej kolejności podawać poszczególne warzywa czy owoce. Zachowaj rozsądek, urozmaicaj to, co podajesz dziecku. Kieruj się intuicją.

Chociaż przyznam Wam się, że nosiłam w sobie przekonanie, że początkowe podawanie warzyw może pozytywnie wpłynąć na ich późniejszą akceptację i to właśnie od nich warto rozpoczynać rozszerzanie diety. Prawdę mówiąc, teraz jak się nad tym zastanawiam, nie wiem skąd takie przekonanie we mnie było. Nawet nie chodzi o słodkość owoców, bo mleko też jest słodkie…

KIEDY I JAKIE WARZYWA I OWOCE DLA NIEMOWLAKA?

Od jakich warzyw zacząć rozszerzanie diety niemowlaka? Nie ma konkretnych zaleceń. Warto, by były to produkty sezonowe, różnokolorowe, różniące się smakiem (słodki i mniej słodki smak, gorzki, bardziej lub mniej soczyste) – dajmy dziecku możliwość poznania różnorodnych produktów. Jeśli trafiłaś na okres zimowy, więc masz utrudniony dostęp do świeżych warzyw i owoców, możesz wspomóc się mrożonkami.

• Gotowane i gotowane na parze warzywa, pieczone lub duszone na patelni – np. jabłko
• Surowe np. banan, jabłko, mandarynka

JAK ROZSZERZAĆ DIETĘ O POZOSTAŁE PRODUKTY?

Nie ma wskazań w jakiej kolejności podawać te produkty. Kieruj się zdrowym rozsądkiem. Wprowadzaj je intuicyjnie, uważnie.

ZBOŻA

Nie musisz zaczynać od gotowych kaszek dla niemowląt!

• płatki zbożowe – możesz zacząć od tych drobniejszych np. płatki jaglane, ryżowe, następnie przejść do większych np. płatki owsiane.

Płatki gotuję na wodzie i zwykle podaję z dodatkiem owoców na drugie śniadanie.

• kasze – ugotować i rozdrobnić do konsystencji, którą chcesz podać dziecku
• ryż, makaron
• gotowe kaszki – uwaga na skład! czytaj etykiety. Unikaj tych produktów, które mają w swoim składzie cukier.

PIECZYWO

• zapomnij o ekspozycji na gluten – wprowadzamy pieczywo w 1 roku życia. Nie ma konkretnego zalecanego momentu. Zwróć uwagę na skład pieczywa (unikanie niepotrzebnych dodatków)

MIĘSO

• nie ma konkretnej kolejności. Jeśli jest taka możliwość można zacząć od delikatnego mięsa np. królika, czy cielęciny. Jeśli nie mamy takiej możliwości, można zacząć np. od indyka. Możesz podać dziecku również czerwone mięso np. wieprzowinę. Najważniejsze jest, aby zwrócić uwagę na świeżość i jak najlepszą jakość. Oczywiście różne gatunki wprowadzamy małymi krokami.

RYBY

Nie bój się wprowadzać mięsa i ryb. Możesz je podać dziecku już w pierwszych tygodniach rozszerzania diety np. parowane czy gotowane. Zwracaj dużą uwagę na jakość i źródło pochodzenia.

JAJA

• całe, nie ma konieczności rozdzielania żółtek od białka

NAPOJE 

O napojach dla najmłodszych powstał osobny wpis, do którego Cię zapraszam: Co do picia dla niemowlaka?

SŁOICZKI CZY BLW?

Co stosowałam? Intuicyjne żywienie mojego dziecka. Jak najbardziej widzę ogromne korzyści BLW. Nie krytykuję jednak mam, które podają dziecku “papki”. Rozumiem, że mamy mogą mieć obawy, czy dziecko poradzi sobie z całą marchewką. U nas pierwsze posiłki to były rozdrobnione widelcem warzywa (forma wiórków, a nie “papki”). Zależało mi na tym, aby Kubuś próbował jedzenia o różnej konsystencji. Owszem pojawiały się rozdrobnione warzywa czy kremy (kiedy np. przygotowywałam dla nas zupy krem, które wciąż bardzo lubimy), ale bardzo pilnowałam tego, aby Kubuś miał dużo okazji do doświadczania innej konsystencji niż ta ze słoiczków dla niemowląt. Dawałam mu po prostu warzywa czy owoce do ręki (hitem było awokado, które rozpływało się w rączce). Także podsumowując, Kubuś od początku rozszerzania diety jadł produkty o różnej konsystencji. Większa różnorodność konsystencji -> lepsza akceptacja nowych rzeczy + wyćwiczenie umiejętności żucia i gryzienia. Daj dziecku czas, aby przyzwyczajało się do nowej konsystencji, takiej jak grudki czy kawałki. U nas od początku podawałam produkty, który wymagały żucia pokarmu, a nie tylko połykania 😉

Poza tym warto pamiętać, że jedzenie to nie tylko poznawanie nowych smaków, ale również poznanie faktury, kształtów, dotykanie, wąchanie, odkrywanie świata wszystkimi zmysłami. Różna konsystencja i struktura. Poznanie produktu jeszcze zanim trafi do buzi.

Podsumowanie: Z mojego punktu widzenia początkowe podawanie rozdrobnionego jedzenia czy puree jest ok. Należy tylko zadbać o to, aby po pewnym czasie zostało podane w formie grudek, wiórków, czy całych kawałków. Najlepiej w ciągu kilku tygodni (WHO – Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wprowadzenie takiej formy przed skończeniem 8 miesiąca).

RÓŻNORODNOŚĆ KLUCZEM DO SUKCESU 

Można (ale nie trzeba) wprowadzać pokarmy w następującej kolejności: puree, kaszki, owsianka, rozgniecione produkty, produkty rozgniecione + większe grudki. Dla mnie to taka forma przejściowa. Początkowy etap do momentu, kiedy niemowlę będzie potrafiło poradzić sobie z całkowitym nie rozdrobnionym jedzeniem (zwykle u dzieci taka umiejętność pojawia się ok. 8 miesiąca).

Wiem, że temat wywołał dużą dyskusję na INSTAGRAMIE dlatego przygotuję o tym oddzielny wpis.

ZDJĘCIA AUTORSTWA KASI www.kantorekkatjuszki.pl

Babycook Beaba znajdziesz TUTAJ Użyłam go m.in. do zrobienia zupy krem z marchewki.

Gadżety do karmienia znajdziesz TUTAJ

W środę będziemy miały z Kasią www.kantorekkatjuszki.pl niespodziankę 😉

wpadajcie koniecznie